Üç ana ses jakı konnektörü vardır. Bunlar; Ses kayıt ve iletişim cihazlarındaki önemli bileşenlerden biri olan kılıf ve bağlantı parçaları TS, TRS, TRRS bağlantı konnektörleri olmak üzere 3’e ayrılır. Bunlar, ses cihazlarını uyumlu ses jacklarına sahip bileşenleri bağlamak için kullanılan kablolardır. Bu parçalar kullanıcılara ses sinyallerini aktarırken yüksek ses kalitesi ve doğruluk sağlayan önemli roller üstlenmektedir.
Bu terimlerin genel açıklamalarına geçmeden önce, daha iyi kavrayabilmeniz için mono ve stereo sinyal ile dengeli/dengesiz sese bir göz atalım.
Mono ve Stereo Sinyal
Bu sinyaller, hoparlöre sinyal göndermek için kullanılan kanal sayısına göre farklılık gösterir. Mono, sadece bir kanal kullanır ve ses bir kaç hoparlörde yeniden üretilmektedir. Stereo ise monodan daha fazla ayrıntı ve ses sağlayan iki farklı kanal kullanır. Günümüzde kullanılan ses cihazlarının bir çoğu stereoyu destekler fakat faz iptali sebebi ile stereo başarısız olduğunda mono sinyaller kullanır.
Dengeli ve Dengesiz Ses
Ses kabloları, dengeli ve dengesiz sinyaller taşır.
Dengeli ses kabloları:
Bu ses kablolarında 3 tel vardır. Bu tellerin her biri, pozitif sinyal, negatif sinyal ve dengeli kablo ile aynı şekilde çalışan toprağı ifade eder. Pozitif ve negatif kablolar birbirlerine benzese de zıt kutuplara sahiptir. Buda kaynaktan hedefe giderken birbirlerini iptal etmeleri demektir.
Dengesiz ses kabloları:
Dengesiz ses kablolarında 2 tel vardır. Tellerden biri sinyali taşırken diğeri sinyali gürültüden koruyan toprak görevi görür.
TS (Tip Sleeve- Uç, Kılıf)
Bu bağlantı konnektörleri, bir çok ses cihazında kullanılır ve ses sinyallerinin iletimini sağlar. Kulaklıkların uç kısmında genellikle 3.5mm veya 6.3mm boyutunda tip sleeve konnektör vardır. Bu bağlantı türü, stereo ses sinyallerini aktarmak için sol ve sağ kanalları bir arada tutarken, aynı anda mikrofonunda kullanılabilmesini sağlar. Bu tarz bağlantılar, diğer bağlantı türlerine göre daha sık kullanılır.
TRS (Tip, Ring, Sleeve- Uç, Halka, Kılıf)
TRS bağlantı türü özellikle ses ekipmanlarında ve müzik aletlerinde yaygın olarak kullanılmakta. Bu bağlantı tipi stereo veya dengeli ses sinyalleri taşır ve ses sistemlerinde kullanıcıya daha geniş bir bağlantı ve kontrol imkanı sağlar. TRS bağlantıları; “Tip”, “Ring” ve “Sleeve” olarak adlandırılan 3 bölümden oluşur.
Tip: pozitif sol kanalı taşır.
Ring: sol ve sağ kanalların hizalanmasını sağlar.
Sleeve: topraklama veya dengesiz sinyali taşır
TRS bağlantı konnektörleri, hem mono dengeli sesi hem de stereo dengesiz sesi taşır. TRS konnektörünün 3 çeşit kablosu vardır. Genellikle 1/4 inç 3,5 mm veya 1/4 inç 2,5 mm’lik dengeli bağlantılarda dengesiz sinyaller için kullanılmaktadır. Bu bağlantı tipi, ses sinyallerini taşımak için kullanılır.
-3,5 mm’lik kablolara ortak mod olan Reddi, tekniği uygulanmaz. Bunun sebebi, iki temas noktasının hoparlörlere, kulaklıklara ve ses cihazlarına iletmek için kanal olarak kullanılmasıdır. Bu yüzden sadece dengesiz sinyaller gönderilebilmektedir.
TRRS (Tip, Ring, Ring, Sleeve – Uç, Halka, Halka, Kılıf)
TRRS’de diğerleri gibi bir ses konnektörü ve bağlantı tipidir. Bu bağlantı türü 3 kanallı stereo ses sinyalleri ile birlikte bir mikrofon girişi sağlayan konnektördür.
TRSS bağlantı konnektörleri, özellikle mobil cihazların kulaklık girişleri gibi, tek bir bağlantı noktasını bir çok amaç için kullanma imkanı sağlar. Bu bağlantı 4 bölümden oluşur. Bunlar, “Tip”, “Ring-1″, Ring-2” ve “Sleeve” dir.
Tip: Pozitif sol kanalı taşır.
Ring-1: Sol ve sağ kanalları hizalar.
Ring-2: Sağ kanal sinyalini taşır.
Sleeve: Topraklama ve dengesiz sinyali taşır.
Jack girişlerindeki, uç ve 2 halka iç iletkendir, kılıf ise dış iletkendir. Ek temas noktası, mikrofonlar için kanal görevi görür. Dizüstü bilgisayar, telefon, oyun konsolu, hoparlör gibi cihazlarda gördüğünüz ses jacklarının çoğu TRRS jacklarıdır. Bu sayede kulaklığın mikrofonunu kullanarak bir şeyler dinleyebilirsiniz ve telefonla konuşabilirsiniz. Video kameralarda da AV kablolarının video sinyallerini taşıdığı yerlerde TRRS kullanılmaktadır.
Örnek olarak; Candc DC-09 Cardioid Condenser Shotgun mikrofonun, içerisinde bulunan TRS ve TRRS 3,5 mm aux kabloları telefonlar, kameralar ve ses / video kayıt cihazları ile kullanılmaktadır.
Özetle, TRRS bağlantısı, hem stereo ses sinyallerinin hem de mikrofon sinyalinin tek bir konnektör üzerinden aktarımını sağlar ve mobil cihazlarda yaygın olarak kullanılmaktadır.
